Thói quen ăn công trùng đã có từ rất lâu trong lịch sử và hiện tại có khoảng 2 tỷ người trên thế giới đang ăn côn trùng. Ăn côn trùng của con người là phổ biến ở các nền văn hóa trong nơi trên thế giới, chẳng hạn như miền Bắc, Trung và Nam Mỹ và Châu Phi, Châu Á, đặc biệt là vùng Đông Nam Á, ở Úc và New Zealand. Hơn 1.000 loài côn trùng được biết là được ăn trong 80% các quốc gia trên thế giới, Khoản g một nghìn loài côn trùng có thể ăn được, từ những loài nhỏ như châu chấu cho đến trứng ruồi.Tuy nhiên, trong một số xã hội ăn côn trùng là không phổ biến hoặc thậm chí cấm kỵ.

Hiện nay, việc tiêu thụ côn trùng ăn là khá hiếm trong các nước phát triển, ở các nước phương Tây nhất là cảm giác ghê sợ côn trùng của người dân các nước phương Tây vẫn là một rào cản đối với nỗ lực biến côn trùng thành thực phẩm[1] nhưng côn trùng vẫn là một thực phẩm phổ biến ở nhiều nước đang phát triển của châu Mỹ La tinh, Châu Phi, Châu Á và Châu Đại Dương và là đặc sản ở nhiều quốc gia ở vùng này.

Món ăn ngon từ côn trùng Việt Nam

Liên hợp quốc mới đây kêu gọi nhân loại ăn côn trùng như một cách chống đói, nhưng tại Việt Nam, côn trùng đã được sử dụng làm thức ăn từ lâu và chế biến thành nhiều món lạ miệng. 
> Liên Hợp Quốc kêu gọi nhân loại ăn côn trùng

Nhộng tằm là một trong những món ăn khá phổ biến trong các gia đình, quán ăn. Nếu muốn làm tăng mức độ hấp dẫn của món nhộng tằm rang, bạn nên rang chúng cùng lá chanh.

Nhiều người sợ bọ xít vì mùi hăng của chúng. Nhưng chúng hút tinh chất của cây nên là thức ăn rất giàu dưỡng chất. Để khử mùi hôi, bạn ngâm bọ xít trong nước muối vài giờ rồi đổ vào nước măng chua, đun cạn nước, để ráo. Sau đó bạn ngắt đuôi bọ xít để loại mùi hăng. Khi rang bọ xít, chỉ cho một chút xíu gia vị vì bản thân loài côn trùng này cũng đã có vị mặn. Nếu bạn rang nhanh tay, để lửa to thì bọ xít sẽ giòn tan trong miệng, ngọt, bùi và có màu vàng ruộm. 

Cà cuống là nguyên liệu của nhiều món đặc sản tại Hà Nội. Ngoài ra, gia vị cà cuống còn tạo nên hương vị đặc biệt cho bún chả, bánh cuốn, bún thang, chả cá và nhiều món ăn khác, giúp chúng trở nên khác biệt so với những món ở các vùng miền khác. 

Ấu trùng ong đất, hay sâu ong, chứa nhiều vitamin, protein, muối khoáng, đường, axit amin. Người dân tại nhiều tỉnh miền núi phía bắc như Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng chế biến ấu trùng ong đất thành nhiều món ăn. Người ta cho ấu trùng ong, hành khô, gừng tươi và lá chanh cắt nhỏ vào mỡ nóng già trong chảo. Khi ăn ấu trùng ong nóng, bạn sẽ cảm thấy chúng thơm, mềm và ngậy. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học thì ong đất rất độc nên để chế biến thành món ăn cần phải biết làm đúng phương pháp. Tốt nhất các bạn không nên tự chế biến món ăn này nếu chưa biết chính xác cách làm.

Người dân tại Việt Nam và nhiều nước Đông Nam Á khác rất thích món châu chấu rán. Để chế biến châu chấu thành món ăn, người ta làm sạch chúng qua đêm, đun trong nước sôi, nhúng chúng vào lòng đỏ trứng cộng them một chút gia vị như bột ngũ cốc hay gia vị, sau đó chiên chúng với hành và xì dầu.

Dế mèn là những con vật giàu đạm, canxi, protit, ít chất béo, giúp giảm lượng cholesteron trong máu, có thể được dùng để chữa chứng nhiễm độc nước tiểu, sỏi thận. Các đầu bếp thường chiên dế mèn với lá chanh để tăng mùi thơm và độ ngậy.

Ở Trà Vinh người ta chế biến ba loại đuông làm món đặc sản, gồm đuông chà là, đuông dừa, đuông đất. Đuông là ấu trùng của con bù rầy (bọ rầy). Để tăng độ ngon cho món đuông, người ta nhét đậu phộng (lạc) vào đuông. Vi béo của đuông hòa lẫn với vị béo của đậu phộng tạo nên một cảm giác rất khó tả. Nhiều người nói những món ăn từ đuông giúp nam giới tăng cường khả năng sinh hoạt phòng the. 

Chỉ có 0,1% các loài côn trùng là đi ngược lại lợi ích của con người. Nhiều côn trùng được coi là những con vật có hại với loài người vì chúng truyền bệnh (ruồi, muỗi), phá hủy các công trình (mối), hay làm hỏng các sản phẩm lương thực (mọt). Các nhà côn trùng học đã đưa ra nhiều biện pháp để kiểm soát chúng mà phổ biến nhất là thuốc trừ sâu. Tuy nhiên, ngày nay các phương pháp kiểm soát bằng sinh học (methods of biocontrol) đang ngày càng được dùng phổ biến hơn.

Bên cạnh đó vẫn có nhiều loài có lợi cho môi trường và con người. Một số loài thụ phấn cho các loài thực vật có hoa (ví dụ ong, bướm, kiến...). Sự giao phấn (pollination) là sự trao đổi (hạt phấn) giữa các thực vật có hoa để sinh sản. Các loài côn trùng khi lấy mật và phấn hoa đã vô tình tiến hành giao phấn. Ngày nay, một loạt các vấn đề về môi trường đã làm giảm các quần thể "nhà giao phấn" (pollinator) này. Số lượng các loài côn trùng được nuôi với mục đích làm vật trung gian quản lý việc thụ phấn cho thực vật đang trong thời ký phát triển thịnh vượng.

Một số côn trùng cũng sinh ra những chất rất hữu ích như mật, sáp, tơ. Ong mật đã được con người nuôi từ hàng ngàn năm nay để lây mật. 

Tơ tằm đã có ảnh hưởng rất lớn tới lịch sử loài người, các mối quan hệ thương mại được thiết lập trên con đường vận chuyển tơ lụa giữa Trung Quốc và phần còn lại của thế giới. Ấu trùng maggot được sử dụng để chữa trị vết thương, ngăn chặn sự hoại tử do chúng ăn các phần chết thối. Phương pháp điều trị hiện đại này đã được sử dụng ở một vài bệnh viện trên thế giới.

Nhiều nơi trên thế giới, côn trùng được sử dụng làm thức ăn cho con người (entomophagy) trong khi nó lại là đồ kiêng kị với vùng khác. Thực ra đây cũng là một nguồn protein trong dinh dưỡng của loài người. Người ta không thể ước tính được có bao nhiêu loài côn trùng đã nằm trong thực đơn của con người nhưng nó đã có mặt trong rất nhiều thức ăn, đặc biệt trong ngũ cốc. Hầu hết chúng ta không nhận ra rằng các luật bảo vệ thực phẩm ở nhiều nước không ngăn cản việc có mặt của côn trùng trong thức ăn.

Nhiều côn trùng, đặc biệt là các loài cánh cứng là những bọn ăn xác thối, chúng ăn các xác động vật chết, các cây bị gãy mục, trả lại môi trường các dạng hữu ích cho các sinh vật khác sử dụng. Ai Cập cổ đại đã sùng bái coi những con bọ cánh cứng như bọ hung là thần linh, bên cạnh nhiều động vật linh thiêng khác của họ như cá sấu, hà mã, cá trê, chim ưng...

Hầu hết chúng ta đều không ý thức được rằng, lợi ích lớn nhất của côn trùng chính là loài ăn côn trùng (insectivores). Nhiều loài côn trùng nhưchâu chấu có thể sinh sản nhanh đến nỗi mà chúng có thể bao phủ Trái Đất chỉ trong một mùa sinh sản. Tuy nhiên có hàng trăm loài côn trùng khác ăn trứng của châu chấu, một số khác thì ăn cả những con trưởng thành. Vai trò này trong sinh thái thường được cho là của các loài chim, nhưng chính côn trùng, mặc dù không thực sự quyến rũ như những loài lông vũ kia mới chính là những con vật có vai trò quan trọng hơn. Với bất kỳ loài côn trùng có hại nào, như con người thường gọi, thì cũng có một loài ong bắp cày là vật ký sinh hay là thiên địch của chúng và giữ một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các loài có hại đó.